Urlopy

Masz prawo do urlopu i jest to prawo niezbywalne, to znaczy, że nie możesz z niego zrezygnować albo przekazać innej osobie.

Podjąłeś pierwszą pracę i pewnie zastanawiasz się, kiedy będziesz mógł skorzystać z urlopu? W pierwszym roku Twojej pracy uzyskujesz prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca zatrudnienia. Co miesiąc nabywasz prawo do urlopu w wymiarze 1/12 urlopu, który będzie Ci przysługiwał po upływie roku pracy.

Wymiar urlopu wypoczynkowego określony jest następująco:

• 20 dni przysługuje pracownikowi, który ma staż pracy krótszy niż 10 lat,
• 26 dni – jeżeli pracownik ma staż pracy dłuższy niż 10 lat.

Czy musisz czekać aż 10 lat od podjęcia pracy na prawo do 26 dni urlopu? Nie!

Staż pracy to nie tylko okres zatrudnienia (u obecnego i u poprzednich pracodawców). Zalicza się do niego także czas poświęcony na naukę.

• Ukończenie zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej jest podstawą zaliczenia czasu trwania nauki przewidzianego programem nauczania, nie więcej jednak niż 3 lata,
• Ukończenie średniej szkoły zawodowej pozwala zaliczyć czas trwania nauki przewidziany programem nauczania, nie więcej jednak niż 5 lat,
• Ukończenie średniej szkoły ogólnokształcącej jest podstawą zaliczenia 4 lat,
• Ukończenie szkoły policealnej – to 6 lat zaliczonych do stażu pracy,
• Ukończenie szkoły wyższej – to 8 lat stażu pracy.

Powyższe okresy nie podlegają sumowaniu, to znaczy absolwent technikum, który następnie ukończył studia wyższe, będzie miał zaliczone do stażu pracy tylko 8 lat. W praktyce oznacza to, że absolwenci studiów już po dwóch latach pracy nabywają prawo do 26 dni urlopu.

Urlop wypoczynkowy jest w każdym zakładzie pracy planowany z odpowiednim wyprzedzeniem. Zdarza się jednak tak, że z pewnych przyczyn nie możesz pójść do pracy. W szkole rodzice pisali w takich sytuacjach usprawiedliwienie. W pracy takie rozwiązanie nie przejdzie. Pamiętaj, że w ramach przysługującego Ci wymiaru urlopu masz prawo do czterech dni urlopu na żądanie. To szczególne rozwiązanie. Masz obowiązek powiadomić pracodawcę o chęci skorzystania z takiego urlopu przed terminem rozpoczęcia pracy w danym dniu. Nie musisz podawać przyczyny, a pracodawca nie ma prawa o nią pytać. Przepisy nie precyzują, w jakiej formie musisz zawiadomić pracodawcę o urlopie na żądanie – możesz to zrobić osobiście, telefonicznie, mailowo, a nawet wysłać SMS. Pamiętaj jednak, że informacja ta musi dotrzeć do pracodawcy przed godziną, o której miałeś rozpocząć wykonywanie swoich obowiązków.

Kodeks pracy przewiduje również tzw. urlopy okolicznościowe – to wyjątkowe rozwiązanie przewidziane prawem w związku z określonymi sytuacjami (np. ślub, urodziny dziecka, śmierć kogoś bliskiego). Z wnioskiem o taki urlop zawsze musi wystąpić pracownik, a na żądanie pracodawcy musi przedstawić dokument potwierdzający okoliczność będącą podstawą wniosku. Urlop okolicznościowy udzielany jest (zależnie od okoliczności) w wymiarze 1 – 2 dni.